مقاله بیابان و بیابان زائی

بیابان زدایی

جهت تعریف بیابان بایستی مناطق خشک را شناخت و از آنجایی که ویژگیهای مناطق خشک زیاد است تعریف آن در یک جمله مشکل است . بنابراین بیابان را به صورتهای مختلف تعریف کرده اند .

طبق تعریف سازمان بهداشت جهانی « بیابان به سرزمینی گفته می شود که توان حیات و زیست موجودات در آن بدلیل کمی بارندگی بسیار محدود باشد . » و دو ویژگی عمده اغلب بیابانها کمبود بارش  و تبخیر زیاد باشد .

اصطلاح ببیابان زدایی اولین بار توسط یک جنگل بان فرانسوی (آبرویل) در سال ۱۹۴۹ به کار گرفته شد. منظور او از کاربرد این اصطلاح بیان وضعیت بخشی از جنگل های بارانی آفریقا بود که با هدف تبدیل اراضی به مزارع کشاورزی و جنگل تراشی،سوزانده شده و پس از رهاسازی به مرور  درختچه زار و بوته زار تبدیل می شوند.

تاآماده برای تبدیل شدن به اراضی زراعی وباغی گردند. او معتقد بود که چنین پدیده ای در مناطق حاره ای نیم مرطوب آفریقا باعث بوجود آمدن نوعی از بیابان در عرصه هایی که در گذشته پوشیده از جنگل بوده اند، می شود.پس از آن اصطلاح بیابان زایی توسط کارشناسان و پژوهشگران دیگری برای تبیین وضعیت تخریب اراضی در سایر مناطق بویژه در مناطق خشک توسعه و تعمیم یافت.

در کنوانسیون جهانی مبارزه با بیابان زدایی در سال ۱۹۹۴ بیابان زایی چنین توصیف گردید: بیابان زدایی یعنی تخریب اراضی نواحی خشک که ناشی از فاکتورهای متفاوتی شامل تغییرات آب و هوایی و فعالیت های بشری می باشد و یا به تعریفی دیگر تخریب اراضی به معنی کاهش یا فقدان کامل تولید بیولوژیک اقتصادی اراضی آبی و غیر آبی، مراتع و جنگل ها و دیگر اراضی،با توجه به کاربردشان، یا دیگر فعالیت های منتهی به فرسایش آبی و بادی خاکها در مدت زمان طولانی که باعث نابودی یا کاهش پوشش گیاهی گشته است.

برخی ازشاخص های بیابان زایی شامل کاهش اراضی پوشیده از پوشش گیاهی، افزایش سطح بازتاب اراضی، میزان کاهش گیاهان چندساله مخصوصاً درختان و بوته ها، تخریب و فرسایش خاک، توسعه تپه های ماسه ای، شور شدن و باتلاقی شدن خاک هاست .

فهرست مطالب::

مقدمه     ۱

فرایند بیابان زائی ۴

بیابان زائی طبیعی ۶

بیابان زائی انسانی ۷

بادها و ماسه های روان و خسارات ناشی از آن ۹

اقدامهایی در راستای مقابله با بیابانزائی ۱۱

علل بیابانی شدن عرصه های طبیعی ۱۳

نقش آموزش و ترویج در جلوگیری بیابانزائی ۱۷

منابع مورد استفاده۲۰