اثر فناوری اطلاعات بر کیفیت عملکرد سازمان

فناوری اطلاعات بر کیفیت عملکرد سازمان

پایان­ نامه برای دریافت درجه کارشناسی ارشد در رشته مدیریت، «گرایش» مدیریت بازرگانی

مطالعه موردی: شرکت گاز

فونت B Nazanin خط ۱۴ فاصله ۱٫۵ حجم ۹۶۸ کیلو بایت

چکیده

پژوهشگران مطالعات IT در جریان استفاده از فناوری اطلاعات در سازمان اظهار کرده­ اند که هر گونه ابزار فناوری اطلاعات که بتواند در جهت ممانعت از به هدر رفتن منابع سازمان کمک کند و در عین حال سازمان را در جهت حرکت از حالت تابع گرایی سنتی به سمت فرآیندگرایی یاری کند، می­تواند در بهبود روش­ها و افزایش بهره­ وری منابع سازمان موثر واقع شود.

در این ارتباط پژوهش حاضر با مطالعات اکتشافی اولیه به انتخاب سه ابزار تبادل الکترونیکی داده، برنامه­ ریزی منابع سازمان و استفاده از کامپیوتر و اینترنت، بعنوان ابزارهای اصلی فناوری اطلاعات در شرکت گاز لرستان دست زد تا بر اساس آن به این سوأل پاسخ دهد که بین استفاده از فناوری اطلاعات و کیفیت عملکرد شرکت گاز رابطه معناداری وجود دارد؟.

روش تحقیق این پژوهش بصورت توصیفی- همبستگی و زمینه یابی است که به لحاظ قابلیت اجرایی از نوع کاربردی می­باشد.

به لحاظ گردآوری اطلاعات اولیه در زمره مطالعات پیمایشی قرار دارد و اطلاعات با استفاده از ابزار پرسشنامه پژوهشگر ساخته گردآوری شدند که دارای ۳۶ سوأل بود.

جامعه آماری کارکنان شرکت گاز استان لرستان بودند که با این فناوریها در ارتباط هستند (۳۲۰) که از این میان حجم نمونه بر اساس فرمول کوکران ۱۰۶ نفر بصورت تصادفی طبقه­ای ساده انتخاب گردیدند.

روش تجزیه و تحلیل اطلاعات نیز از نرم افزارهای مورد نیاز از جمله Spss 21 و Amos graphic بود. نتایج تحلیل فرضیات با آزمونهای اماری نشان دهنده وجود رابطه معنادار بین متغیرهای مورد بررسی، و همچنین اثرگذاری آنها بود؛ به طوریکه نتایج برازش مدل پیشنهادی پژوهش نیز تصدیق کننده این نتایج بود و در این راستا فرضیه­های پژوهش با اطمینان آماری ۹۹% مورد تأیید قرار گرفتند.

در نهایت نتایج پژوهش نشان داد که ابزار برنامه­ریز منابع سازمان بیشترین اثرات را بر کیفیت عملکرد شرکت گاز داشته که دلیل آن را می­توان این امر دانست که این ابزار یک فناوری اطلاعاتی زیرساختی در شرکت گاز محسوب می­شود.

واژگان کلیدی: کیفیت عملکرد، فناوری اطلاعات، تبادل الکترونیکی داده، برنامه­ریزی منابع سازمان، اینترنت شرکت گاز.

فیلم کوتاه از صفحه word پایان نامه

۱-۱- مقدمه

چالش­های فزاینده محیطی به شکل قابل ملاحظه­ای کسب و کار را تحت تأثیر قرار داده است. چالش­هایی مانند تغییرات سریع، ظهور اینترنت، تنوع نیروی کار، جهانی سازی، تغییر در قوانین و مقررات، کمبود مهارت­های مورد نیاز و ظهور بخش­های خدماتی نه تنها ساختارهای سازمانی را تحت تأثیر قرار داده­اند، بلکه ماهیت و نقش همه بخش­های کسب و کار را نیز تحت تأثیر قرار داده­اند (ساعدی، ۱۳۸۸: ۶۹؛ گومز و همکاران، ۲۰۰۱: ۱۳۱).

این چالش­ها سازمانها را مجبور ساخته است که از دو تسهیل کننده برای افزایش قدرت رقابتی خود استفاده کنند: مدیریت منابع انسانی و فناوری اطلاعات (نووه و همکاران، ۲۰۰۵). فناوری اطلاعات از زمان ظهور خود، به واسطه تأثیر عمیقی که بر اکثر جنبه­های کسب وکار گذاشته است، نقشی انکارناپذیر در اقتصاد جهانی ایفا می­کند. اسلیزر، ونتلینگ و کیود (۲۰۰۲) بیان کرده­اند، حوزه کار و رشد سریع فناوری اطلاعات بیانگر اهمیت بالای آن است.

اگرچه برخی از پژوهشگران بر این باور هستند که توسعه­های اخیر اقتصادی نمایانگر این است که آینده خوبی در انتظار فناوری اطلاعات است، بسیاری دیگر از این پژوهشگران اعتقاد دارند که سرمایه­گذاری­ها در فناوری اطلاعات به موازات اینکه کشورهای در حال توسعه اقتصاد خود را توسعه می­دهند، افزایش خواهد یافت (اسلیزر و همکاران، ۲۰۰۲).

بسیاری از متخصصان فناوری اطلاعات براین باورند که تنها بخشی از اطلاعات سازمان در فرآیندهای تصمیم گیری مورد استفاده قرار می­گیرد و بسیاری از آنها به علت فقدان متخصصان فن همچنان بی استفاده باقی می ماند.

از اینرو هر ابزار فناوری اطلاعات که بتواند به سازمان در جهت ممانعت از به هدر رفتن ارزشمندترین منابع آن کمک نماید و در عین حال سازمان را در جهت حرکت از حالت تابع گرایی سنتی به سمت فرآیندگرایی یاری کند، می­تواند در بهبود روش ها و افزایش بهره­وری منابع سازمان موثر واقع شود(لین و همکاران[۱]، ۲۰۱۱).

قابلیتهای شرکتها از نظر فناوری اطلاعات در پردازش اطلاعات ورودی، میزان شناخت را افزایش داده و سرمایه­هایی فکری[۲] ایجاد می­کند که شرکتها را قادر به تصمیمات خردمندانه­تر و انجام اقدامات اثربخش می­نماید.

چنین قابلیتهایی نشان دهنده میزان پیچیدگی شرکتها در استفاده از فناوری اطلاعات برای حمایت از به اشتراک­گذاری اطلاعات در درون شرکتها، پردازش اطلاعات ورودی و بهره­برداری از دانش در راستای تولید خروجی­هایی ارزشمند برای بهبود عملکرد هستند(لای و همکاران[۳]، ۲۰۰۸).

با توجه به آگاهی از قابلیت های بسیار بالای فناوری اطلاعات و ارتباطات، در این پژوهش به بررسی آثار استفاده از فناوری اطلاعات و ارتباطات بر کیفیت عملکرد سازمان (شرکت گاز استان لرستان) پرداخته می­شود.

بررسی نقش فناوری اطلاعات در سازمان

فهرست مطالب:

فصل اول: کلیات تحقیق

مقدمه ۳

۱-۲- بیان مسئله پژوهش.. ۳

۱-۳- اهمیت و ضرورت پژوهش.. ۵

۱-۴- اهداف پژوهش.. ۶

۱-۴-۱- هدف اصلی پژوهش… ۶

۱-۴-۲- اهداف علمی و تئوریک… Error! Bookmark not defined.

۱-۴-۳- اهداف کاربردی.. ۶

۱-۵- فرضیه های پژوهش.. ۶

۱-۵-۱- فرضیه اصلی پژوهش… ۷

۱-۵-۲- فرضیه های فرعی پژوهش… ۷

۱-۶- مراحل انجام پژوهش.. Error! Bookmark not defined.

۱-۷- قلمروهای انجام پژوهش.. ۹

۱-۷-۱- قلمرو موضوعی. ۹

۱-۷-۲- قلمرو زمانی پژوهش… ۹

۱-۷-۳- قلمرو مکانی پژوهش… ۱۰

۱-۸- کاربردهای نتایج پژوهش.. ۱۰

۱-۹- جنبه های نوآوری پژوهش.. ۱۰

۱-۱۰- تعاریف عملیاتی متغیرها و اصطلاحات پژوهش.. ۱۱

جمع بندی فصل اول. ۱۲

فصل دوم: مبانی تئوریک و ادبیات پژوهش

۲-۱- مقدمه ۱۴

۲-۲- بخش اول: فناوری اطلاعات و کاربرد آن در سازمان. ۱۵

۲-۲-۱- اطلاعات.. ۱۵

۲-۲-۲- ارتباطات.. ۱۵

۲-۲-۳- فناوری اطلاعات.. ۱۶

۲-۲-۴- سواد اطلاعاتی. ۱۶

۲-۲-۵- انواع فناوری اطلاعات.. ۱۸

۲-۲-۶- شکاف دیجیتالی. ۱۸

۲-۲-۷- زیر ساخت های ضروری IT برای ایجاد جامعه اطلاعاتی. ۱۹

الف)زیر ساخت های ارتباط از راه دور ۱۹

ب)زیر ساخت های مرتبط با دانش… ۲۰

ج)زیر ساخت های فناوری رابط اطلاعات.. ۲۰

۲-۲-۸- چهار موج تغییر بنیادی در جهان و فناوری اطلاعات.. ۲۰

موج اول: عصر کشاورزی.. ۲۰

موج دوم: عصر صنعت.. ۲۰

موج سوم: عصر اطلاعات.. ۲۱

موج چهارم: عصر مجازی.. ۲۲

بنیان فلسفی عصر اطلاعات.. ۲۳

۲-۲-۹- نظریات مرتبط با فناوری اطلاعات و ارتباطات.. ۲۴

۲-۲-۹-۱- نظریه رایزمن. ۲۴

۲-۲-۹-۲- نظریه شانون و ویور ۲۵

۲-۲-۹-۳- نظریه مک لوهان. ۲۵

۲-۲-۹-۴- نظریه شکاف دیجیتالی. ۲۶

۲-۲-۱۰- زندگی الکترونیک… ۲۷

۲-۲-۱۱- شهر الکترونیک… ۲۷

۲-۲-۱۱-۱- شهر مجازی.. ۲۸

۲-۲-۱۱-۲- مفهوم و تعریف شهر مجازی.. ۲۹

۲-۲-۱۱-۳- زیر ساختار شهر الکترونیکی. ۳۰

۲-۲-۱۱-۳- فعالیت های شهر الکترونیک… ۳۱

۲-۲-۱۱-۴- چگونگی تحقق شهرهای الکترونیکی. ۳۱

۲-۲-۱۱-۵- شهروند الکترونیکی. ۳۲

۲-۲-۱۲- اثر متداول اینترنت و فناوری اطلاعات بر سازمان. ۳۳

۲-۲-۱۳- ارتباطات و شبکه های ارتباطی در سازمان. ۳۳

۲-۲-۱۳-۱- شبکه های ارتباطی در سازمان. ۳۴

۲-۲-۱۴- فناوری اطلاعات/ سیستمهای اطلاعاتی و ارتباطات سازمانی. ۳۶

۲-۳- قسمت دوم: کیفیت عملکرد سازمان. ۳۶

۲-۳-۱- تشریح مفهوم سازمان. ۳۷

۲-۳-۲- تشریح مفهوم عملکرد سازمان. ۳۸

۲-۳-۳- تعیین کننده های عملکرد سازمان. ۳۸

۲-۳-۴- اندازه گیری عملکرد سازمان. ۴۰

۲-۳-۵- سنجه های عملکرد سازمان. ۴۱

۲-۳-۵-۱- منشور عملکرد کنرلی و نیلی. ۴۱

۲-۳-۵-۲- چارچوب اندازه­ گیری عملکرد روس و پوتریل. ۴۱

۲-۳-۵-۳- نظامها و چارچوبهای اندازهگیری عملکرد ۴۶

۲-۳-۵-۲- مدل تعالی بنیاد مدیریت کیفیت اروپا (E.F.Q.M) 47

۲-۳-۵-۲-۱- تأثیر فعالیت های مدیریت کیفیت بر اثربخشی سازمان. ۴۷

۲-۳-۵-۲- ۲- تأثیر فعالیت های مدیریت کیفیت بر رضایت شتریان.. ۴۷

۲-۴- بخش سوم: اثرات استفاده از فناوری اطلاعات و ارتباطات بر کیفیت عملکرد سازمان. ۵۲

۲-۵- بخش چهارم: کاربرد فناوری اطلاعات و ارتباطات در شرکت گاز استان لرستان. ۵۹

۲-۵-۱- سیستم مدیریت وبگاه‌های شرکت ملی گاز ایران و استان لرستان. ۵۹

۲-۵-۲- پورتال اینترنتی و اینترانتی شرکت گاز ۵۹

۲-۵-۳- زیرسیستم صورتحساب مشترکین بر روی وب.. ۶۰

۲-۵-۳- سیستم پست الکترونیک… ۶۰

۲-۵-۴- ارسال الکترونیکی صورتحساب کارکنان. ۶۱

۲-۵-۵- بخش کاربران و پاسخگویی. ۶۱

۲-۵-۶- سیستم مدیریت نام دامنه‌ها ۶۲

۲-۵-۷- سیستم مدیریت نرم افزاری.. ۶۲

جمع بندی فصل دوم ۶۴

فصل سوم: روش شناسی تحقیق

۳-۱- مقدمه ۶۶

۳-۲- طرح پژوهش.. ۶۶

۳-۳- روش تحقیق. ۶۶

۳-۴- ابزار گردآوری اطلاعات. ۶۷

۳-۵- روش گردآوری اطلاعات. Error! Bookmark not defined.

۳-۶- ابزار گردآوری اطلاعات و ویژگیهای آن. ۶۷

۳-۷- شاخص ها و متغیر های تحقیق. ۶۸

۳-۷-۱- متغیرهای پژوهش.. ۷۰

۳-۷-۲- روش سنجش متغیرها ۷۱

۳-۸- روایی و پایایی ابزار تحقیق. ۷۲

۳-۹- جامعه مورد مطالعه ۷۳

۳-۹-۱- تعیین حجم نمونه ۷۴

۳-۱۰- روش تجزیه و تحلیل اطلاعات. ۷۵

جمع بندی فصل سوم ۷۷

فصل چهارم: تجزیه و تحلیل یافته­های پژوهش

۴-۱- مقدمه ۷۹

۴-۲- تحلیل توصیفی یافته ها ۷۹

۴-۲-۱- یافته های دموگرافیک اعضای جامعه مورد مطالعه. ۷۹

۴-۲-۲- جنسیت جامعه مورد مطالعه. ۷۹

۴-۲-۳- سن اعضای جامعه مورد مطالعه. ۸۰

۴-۲-۴- میزان تحصیلات اعضای جامعه مورد مطالعه. ۸۰

۴-۲-۵- میزان سابقه کاری کارکنان شرکت گاز ۸۱

۴-۳- تجزیه و تحلیل سوألات توصیفی پرسشنامه. ۸۲

۴-۴- تجزیه و تحلیل سوألات اصلی پرسشنامه. ۸۵

۴-۴-۱- تحلیل شاخص اثرات فناوی اطلاعات بر شرکت گاز ۸۵

۴-۴-۲- تحلیل شاخص ابزارهای فناوری اطلاعات در شرکت گاز ۸۶

۴-۴-۳- تحلیل شاخص اثرات فناوی اطلاعات بر کیفیت عملکرد شرکت گاز ۸۹

۴-۵- تحلیل استنباطی از یافته های تحقیق. ۹۰

۴-۵-۱- آزمون کلموگروف اسمیرنوف.. ۹۰

۴-۵-۲- آزمون همبستگی اسپیرمن. ۹۲

۴-۵-۲-۱- فرضیه اول. ۹۲

۴-۵-۲-۲- فرضیه دوم. ۹۳

۴-۵-۲-۳- فرضیه سوم. ۹۴

۴-۵-۲-۴- فرضیه اصلی تحیقق.. ۹۴

۴-۵-۳- آزمون رگرسیون و تحلیل اثرات.. ۹۵

۴-۵-۴- تحلیل اثرات متغیرهای پژوهش با معادلات ساختاری.. ۹۷

جمع بندی فصل چهارم ۹۹

فصل پنجم: آزمون فرضیات، نتیجه­گیری و ارائه راهکارها

۵-۱- مقدمه ۱۰۰

۵-۲- جمع بندی فرضیات پژوهش.. ۱۰۱

۵-۲-۱- تحلیل داده ها با آزمون کلموگروف-اسمیرنوف.. ۱۰۱

۵-۲-۲- تحلیل فرضیه ها با آزمون همبستگی اسپیرمن. ۱۰۲

۵-۲-۲-۱- فرضیه اول. ۱۰۲

۵-۲-۲-۲- فرضیه دوم. ۱۰۲

۵-۲-۲-۳- فرضیه سوم. ۱۰۳

۵-۲-۲-۴- فرضیه اصلی تحیقق.. ۱۰۳

۵-۲-۳- آزمون فرضیه های پژوهش با رگرسیون جهت تحلیل اثرات.. ۱۰۴

۵-۲-۳-۱- آزمون مدل پیشنهادی پژوهش با روش معادلات ساختاری.. ۱۰۴

۵-۳- بحث و نتیجه گیری. ۱۰۵

۵-۴- پیشنهادات پژوهش.. ۱۰۸

۵-۵- پیشنهادات تئوریک پژوهش.. ۱۱۰

منابع و مأخذ ۱۱۱

ضمائم

پیوست یک

پیوست دو