مقاله بازیافت پلاستیک از نمکی‌ها تا کارگاه‌ها (رایگان)

نام پروژه ::بازیافت پلاستیک از نمکی‌ها تا کارگاه‌ها
حجم فایل ::19 کیلو بایت
دسته بندی::مقلات رشته زیست شناسی

بخشی از مقاله

بازیافت ضایعات پلاستیکی در شهرهای ایران غیراصولی و بدون هیچ گونه کنترل و برنامه‌ریزی منطقی صورت می‌گیرد. حجم بسیاری از مواد پلاستیکی را دوره‌گردها از گوشه و کنار شهرها و حتی از درون نهرهای فاضلاب جمع‌آوری و روانه هزاران کارگاه کوچک غیربهداشتی می‌کنند.

پایگاه اطلاع‌رسانی شهرسازی و معماری: حیات، رشد و توسعه صنایع در گرو وجود صرفه اقتصادی طرح‌های صنعتی است. صنعت بازیافت نیز از این قاعده مستثنی نیست و به نظر می‌رسد باید به موازات بررسی زیست محیطی و بهداشتی، به عوامل اقتصادی بازیافت محصولات توجه شود. چرخه بازیافت مواد چرخه‌ای بسیار طولانی و هزینه‌بر است و دراین میان بازیافت پلاستیک با توجه به زیاد بودن هزینه بهره‌برداری و سایر هزینه‌های سالیانه نسبت به سود حاصل از فروش محصول بازیافتی به نام «گرانول» توجیه اقتصادی مناسبی ندارد .
پلاستیک ماده شیمیایی است که از نفت خام تهیه و مواد مختلفی به آن اضافه می‌شود. PVC یکی از انواع پلاستیک‌هاست که حاوی عنصر کلر است و از نظر زیست محیطی خطرات بسیاری را در بر دارد. هنگام تولید و تهیه پلاستیک مواد سرطان‌زا وارد محیط می‌شوند در صورت آتش گرفتن این ماده ، مواد خطرناکی از آن متصاعد شده و محیط را می آلایند .
دست اندرکاران صنعت بازیافت معتقدند بازیافت پلاستیک با توجه به هزینه بالای آن و سایر هزینه‌های وابسته توجیه اقتصادی مناسبی ندارد. اما در عین حال با توجه افزایش جمعیت و به تبع آن افزایش میزان تولید زباله‌های پلاستیکی بازیابی این بخش از پسماند ها نیز ضرورتی انکار نا پذیر است.
از سوی دیگر بازیافت زباله های پلاستیکی در صورتی که در یک فرایند نظام یافته قرار گیرد و کنترل شود می تواند در اشتغالزایی و تامین حفظ سلامت و بهداشت محیط زیست تاثیر گذار باشد.

دکتر «منیره مجلسی‌نصر»، عضو هیات علمی و مدیر گروه بهداشت محیط دانشگاه شهید بهشتی  یکی از مشکلات مهم توسعه شهری و صنعتی را مساله دفع مواد زائد جامد می‌داند و معتقد است بسیاری از کشورها در زمینه‌ مدیریت این مواد با مشکل مواجه و نیازمند راه‌حل‌های جامع و کاربردی هستند.

به گفته این کارشناس بر پایه «دستور کار 21 » کنفرانس «ریو» در سال 1992، اگر اقدامات لازم در زمینه مواد زائد صورت نگیرد با توجه به تغییر جمعیت از 3/5 میلیارد نفر در سال 1992 به 5/8 میلیارد نفر در سال 2025 میلادی، میزان مواد زائد تولیدی از نظر حجمی به 4 تا 5 برابر می‌رسد.
این امر در ایران نیز با افزایش روزافزون جمعیت و گسترش مداوم شهرها از یک سو و توسعه فعالیت‌های صنعتی، تجاری و خدماتی از سوی دیگر منجر به تولید مقادیر زیادی مواد زائد جامد شهری شده که در بیشتر مواقع با توجه به کمبود امکانات و بودجه، مشکلات بسیاری را در پی داشته است.

دکتر «هایده شیرازی»، مدیر عامل سازمان بازیافت و تبدیل مواد کرمانشاه از دیگر کارشناسانی است که معتقد است جمع‌آوری پسماندها در بسیاری از شهرهای ایران، حتی در شهرهای بزرگ، به دلیل فقدان برنامه‌ریزی مناسب با افزایش پسماندهای ناشی از تجمع جمعیت (افزایش مهاجرت و جمعیت) و تغییر الگوهای مصرف (استفاده از مواد یک بارمصرف پلاستیکی) به معضل بزرگی تبدیل شده است. امروزه مدیریت پسماند دیگر فقط منحصر بر جمع‌آوری پسماندها نیست، بلکه جمع‌آوری پسماندها یکی از حلقه‌‌های مهم مدیریت آن یعنی آموزش، تفکیک، جمع‌آوری، بازیافت و پردازش است .
وی می‌افزاید: «اگر امکانات تفکیک پسماندها در مبدا (استقرار مخازن) فراهم شود، ولی امکانات مناسب جمع‌آوری پسماند فراهم نشود، اجرای برنامه آموزشی برای تفکیک پسمانده ها موفق نخواهد بود و علاوه بر آلودگی‌های زیست‌محیطی، هزینه‌های پردازش پسماندها _ به عنوان جایگزین دفن _ بیشتر خواهد شد.»

روش‌ها و صنایع بازیافت پلاستیک در ایران

مواد زاید پلاستیکی در سه مرحله تولید و وارد چرخه زباله می‌شوند؛ در جریان تولید مواد خام، ساخت کالا و مصرف. دکتر «نعمت‌الله جعفرزاده» دکتر در مهندسی بهداشت محیط معتقد است: «در شروع این فرایند، یعنی مرحله بهره‌برداری از مواد اولیه، موادی تولید می‌شود که کیفیت چندان بالایی ندارند و به آنها مواد دورریز می‌گویند. بعد از این مرحله، مقداری از مواد خام در مراحل تولید کالاهای پلاستیکی به مواد زاید تبدیل می‌شوند. مثلا در کارگاه‌هایی که با استفاده از دستگاه‌های تزریق پلاستیک انواع مختلف پلاستیک‌های بادی و تزریقی تولید می‌شود، درصدی از محصول کیفیت مطلوبی ندارد که باید از چرخه تولید کنار گذاشته شود. در مرحله دوم ساخت و هنگام تبدیل محصول به ابعاد استاندارد، مقداری مواد دورریز تولید و در مرحله مصرف نیز مقداری ضایعات پلاستیکی مثل بطری‌های پلاستیکی و جز اینها تولید می‌شود. بنابراین بسته به نوع صنعت و مصرف، انواع مختلف مواد پلاستیکی در زباله‌ها یافت می‌شوند.»
ترکیبات عمده مواد پلاستیکی در زباله‌های شهری شامل مواد پلاستیکی مثل پی‌وی‌سی، پلی‌اتیلن، پلی‌آیمدها و پلی‌استایرن است. این مواد به دلیل کاربرد زیاد در صنایع بسته‌بندی، ظروف یک‌بار مصرف و لوازم خانگی به مقدار زیادی در زباله‌های شهری یافت می‌شوند. بنابراین صنایع بازیافتی باید حول محور این مواد شکل گیرند.»
با وجود گذشت حدود 35 سال از عمر صنعت پتروشیمی در ایران، بازیافت پلاستیک به دلیل وجود منابع سرشار نفت و ارزانی مواد اولیه پلاستیک تا قبل از انقلاب اسلامی مورد توجه صنایع قرار نگرفت. بعد از انقلاب و به خصوص در زمان جنگ تحمیلی، محاصره اقتصادی و کاهش درآمدهای نفتی و در نتیجه افزایش قیمت مواد پلاستیکی تعدادی از کارخانه‌ها به فکر استفاده از ضایعات پلاستیکی و استفاده مجدد از مواد پلاستیکی افتادند. بدین طریق آهسته آهسته صنعت بازیافت پلاستیک رونق گرفت. در حال حاضر بسیاری از کارخانه‌های کشور با استفاده مجدد از مواد پلاستیکی به عنوان جبران‌کننده در خرید مواد خام اولیه صرفه‌جویی می‌کنند.