مقاله استعاره در تاریخ بیهقی

چکیده:

«تاریخ بیهقی » نوشتاری گرانسنگ است که افزون بر ویژگیهای برجسته‌ی تاریخی هنر « نویسندگی» مؤلف، خواجه ابوالفضل محمد بن حسین بیهقی دبیر، نیز در آن مشهود است وقتی که با « شاعرانگی» درمی‌آمیزد، جلوه‌ای دو چندان می‌یابد. اگر « شعر » را   « گره‌خوردگی عاطفی اندیشه و خیال، در زبانی فشرده و آهنگین » بدانیم، آنگاه عناصر شعری ، بدین ترتیب خواهد بود: عاطفه، اندیشه، خیال، زبان و آهنگ. با شرح این عناصر و تأمل در سطور تاریخ بیهقی، پی به شاعرانگی‌های این اثر فاخر می‌بریم و در می‌یابیم که مصنّف فرزانه، نثری شاعرانه، بلکه شعری منثور به یادگار نهاده است. بی تردید، راز ماندگاری این اثر ارزشمند، بیش و پیش از آنکه به « محتوای» تاریخی آن مربوط باشد، ارتباطی تنگاتنگ با « ساختار» هنری و ادیبانه‌اش دارد، چه : « هیچ پیامی ماندگار نخواهد شد مگر آنکه به زیور هنر آراسته شود» .