نقدی بر مبانی نگارش علمی

نویسنده:

 مبانی نگارش علمی، نوشته دکتر یزدان منصوریان، ویراسته ی حمید محسنی، نوبت چاپ اول ۱۳۸۹/چهارم ۱۳۹۲

واژگان کلیدی: مبانی نگارش علمی، یزدان منصوریان، نقد کتاب، روش تحقیق، روش شناسی

شرح زندگانی یزدان منصوریان

متولد ۱۳۵۲ در شهر کرمانشاه است. ۲ ساله است که به مشهد می روند و در سال ۷۰ در رشته علوم تجربی از دبیرستان فارغ التحصیل می شود.

همان سال در رشته کشاورزی گرایش زراعت و اصلاح نباتات در دانشگاه پذیرفته و راهی دانشگاه ساری می شود اما یکسال و نیم بعد به دانشگاه گیلان منتقل شده و سرانجام در سال ۷۴ فارغ التحصیل شده و راهی خدمت سربازی می شود.

در سال ۷۶ در پی یک تصادف تصمیم می گیرد به ادامه تحصیل در رشته کتابداری بپردازد، در آزمون کارشناسی ارشد شرکت کرده و رتبه پنجم را می آورد. سال ۷۹ تحصیل در مقطع کارشناسی ارشد را به پایان می رساند .

در سال ۸۰ در امتحان اعزام شرکت کرده و قبول می شود. مهر ۸۱ او در شیفیلد انگلستان تحصیلاتش را در دوره دکتری آغاز می کند و در شهریور ۸۵ از تز دکتری خود که ” وب پنهان ” نام داشت دفاع می کند و سپس به ایران باز می گردد.

دکتری:

علوم کتابداری و اطلاع رسانی از دانشگاه شفیلد انگلستان (مهر۱۳۸۱ – آذر ۱۳۸۵) عنوان رساله: پیدایی اطلاعات در محیط وب و بررسی موفقیت و شکست در بازیابی اطلاعات از نظر کاربران نهایی، به راهنمایی پروفسور نایجل فورد و مشاوره خانم شیلا وبر.

کارشناسی ارشد:

علوم کتابداری و اطلاع رسانی از دانشگاه فردوسی مشهد (مهر ۱۳۷۷ – دی ۱۳۷۹) عنوان پایان نامه: بررسی میزان و عوامل موثر بر رضایتمندی استفاده کنندگان از خدمات اطلاع رسانی رایانه ای در کتابخانه های دانشگاه فردوسی مشهد، به راهنمایی دکتر اسدالله آزاد و مشاوره دکتر محمد حسین دیانی.

کارشناسی:

مهندسی کشاورزی گرایش زراعت و اصلاح نباتات از دانشگاه گیلان (مهر ماه ۱۳۷۰ – شهریور ۱۳۷۴).

افتخارات کسب شده توسط ایشان

  • اخذ بورس تحصیلی دوره دکتری علوم کتابداری و اطلاع رسانی از وزارت علوم، تحقیقات و فناوری ( آزمون اعزام به خارج سال ۱۳۸۰)
  • یکی از پژوهشگران برگزیده دانشگاه تربیت معلم در زمینه ارائه مقاله در همایشهای بین المللی (به مناسبت هفته پژوهش، آذر ماه ۱۳۸۸)
  • جایزه هزینه سفر، ثبت نام و شرکت در همایش سالانه متخصصان بازیابی اطلاعات اروپا در دانشگاه امپریال کالج لندن (۱۳۸۵)
  • جایزه هزینه شرکت در کارگاه آموزشی روشهای پژوهش کمی در مطالعات اینترنتی، دانشگاه ویلز، اردیبهشت ۱۳۸۵٫
  • جایزه سوم مقالات برتر مسابقه مقاله نویسی از کمیته بهره وری دانشگاه فردوسی مشهد، بهار ۱۳۸۰

سمت های اجرایی ایشان

  • عضو هیئت علمی و استادیار دانشگاه تربیت معلم تهران (از بهمن ۱۳۸۵ تا کنون)
  • مدیر گروه کتابداری و اطلاع رسانی دانشگاه تربیت معلم تهران (از بهمن ۱۳۸۷ تا آبان ۱۳۹۰)
  • رئیس کتابخانه مرکزی و مرکز اسناد دانشگاه (از آبان ۱۳۹۰ – ادامه دارد)

زمینه های پژوهشی ایشان

نگارش علمی، مبانی ذخیره و بازیابی اطلاعات الکترونیکی، وب پنهان و دسترس پذیری اطلاعات در محیط وب،‌ تعامل انسان و کامپیوتر، موتورهای کاوش،‌ فرایند جستجو، کتابخانه های دیجیتالی،‌ خودکار سازی کتابخانه ها، آموزش الکترونیکی، مطالعه رفتارهای اطلاع یابی کاربران در اینترنت،‌ گراندد تئوری (نظریه‌پردازی داده‌بنیاد)،

پژوهشهای کیفی،‌ سواد اطلاعاتی و آموزش کاربران کتابخانه، رویکرد آموزشی در کتابداری و اطلاع رسانی، یادگیری مبتنی بر پرسش، اقدام پژوهی‌، رویکرد مبتنی بر گواه و مطالعات موردی .

موضوعاتی که توسط ایشان تدریس می شود

اصول و مبانی کتابدرای و اطلاع‌رسانی،‌ آئین نگارش علمی، روش تحقیق، سواد اطلاعاتی، بانکها و پایگاههای اطلاعاتی،‌ روش پژوهش،‌ مرجع شناسی عمومی، مرجع‌شناسی تخصصی، اصول کار مرجع، مواد و خدمات کتابخانه برای کودکان و نوجوانان، ذخیره و بازیابی اطلاعات الکترونیکی،

ساختمان و تجهیزات کتابخانه، مدیریت کتابخانه و مجموعه سازی منابع، خدمات کتابخانه، مدیریت آرشیو، روش پژوهش کیفی، مهارتهای بازیابی اطلاعات در منابع علمی، آمار و احتمالات مقدماتی، مبانی سازمان و مدیریت، و کلیات علم اقتصاد

تجارب کاری ایشان

  • سرپرست مرکز اطلاعات و مدارک علمی ایران در پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران (شهریور ۱۳۹۰ تا دی ۱۳۹۰)
  • مشاور اطلاع رسانی رئیس پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران (از دی ۱۳۹۰ – ادامه دارد)
  • مسئول کمیته پژوهش انجمن کتابداری و اطلاع رسانی ایران (از فروردین ۱۳۸۶ تا فروردین ۱۳۸۹)
  • عضو هیئت مدیره انجمن کتابداری و اطلاع رسانی ایران (از اسفند ۱۳۸۵ تا فروردین ۱۳۸۹)
  • عضو شورای کتابخانه دانشگاه تربیت معلم تهران (از دی ۱۳۸۶ تا کنون)
  • عضو کمیته فنی اطلاع رسانی مرکز تحقیقات کشاورزی وزارت جهاد کشاورزی (از آبان ۱۳۸۶ تا کنون)
  • عضو شورای پژوهش گروه ترویج علم، مرکز تحقیقات سیاستهای علمی کشور (از فروردین ۱۳۸۸ تا فروردین ۱۳۹۰)
  • مدرس مدعو در دانشگاه علوم پزشکی ایران (از مهر ۱۳۸۶ الی بهمن ۱۳۸۶)
  • مدرس مدعو گروه علوم کتابداری و اطلاع رسانی دانشگاه شفیلد (مهر ۱۳۸۲ الی آذر ۸۵)
  • کارشناس ارشد کتابداری در کتابخانه مرکزی دانشگاه شفیلد (شهریور ۱۳۸۵ الی آذر ۱۳۸۵)
  • کتابدار آموزشی در کتابخانه آموزشگاهی شفیلد کالج (اسفند ۱۳۸۴ الی مرداد ۱۳۸۵)
  • متخصص اطلاع رسانی مدیریت روابط عمومی و بین الملل شهرداری مشهد (خرداد ۷۹ الی مهر ۸۱)
  • مسئول اطلاع رسانی و مدیر سایت کتابخانه مرکزی دانشگاه فردوسی ( شهریور ۱۳۷۸ الی خرداد ۷۹)
  • کتابدار مرجع و متخصص موضوعی در کتابخانه مرکزی دانشگاه فردوسی (مهر ۱۳۷۷ الی شهریور ۱۳۷۸)

سوابق فعالیتهای انتشاراتی

  • عضو هیئت تحریریه کتاب ماه کلیات وابسته به خانه کتاب (از تیر ۱۳۸۶ تا کنون)
  • عضو هیئت تحریریه مجله Evidence Based Library and Information Practice دانشگاه آلبرتا، کانادا ( از اسفند ۸۴ تا کنون)
  • عضوهیئت تحریریه The Journal of Paramedical Sciences (یکی از مجله های علمی پژوهشی دانشگاه شهید بهشتی به زبان انگلیسی)
  • مدیر داخلی فصلنامه روانشناسی و اطلاع رسانی دانشگاه تربیت معلم تهران (فروردین ۱۳۸۶ تا فروردین ۱۳۸۷)
  • عضو هیئت تحریریه مجله وبولوژی Webology (از تابستان ۱۳۸۳ تا تابستان ۱۳۸۶)
  • داور تعدادی از مجلات بین المللی در حوزه کتابداری و اطلاع رسانی نظیر: IILR و JSIS&T
  • داور تعدادی از مجلات فارسی در حوزه کتابداری و اطلاع رسانی نظیر فصلنامه کتاب، مجله علوم و فناوری اطلاعات، و فصلنامه تحقیقات اطلاع رسانی و کتابخانه های عمومی.
  • همکاری در خبرنامه تازه های اطلاع رسانی و مهارتهای اطلاع یابی دانشگاه فردوسی (۱۳۷۹-۱۳۸۱)
  • همکاری با هفته نامه شهرآرا و ماهنامه همت، از انتشارات شهرداری مشهد (تیر ۱۳۷۹ – مهر ۸۱)

معرفی کتاب

کتاب مبانی نگارش علمی نوشته ی دکتر یزدان منصوریان درباره اصول و روش های صحیح مقاله نویسی علمی است. نویسنده کتاب مقاله های علمی زیادی را به زبان فارسی و انگلیسی نوشته و در زمینه نگارش علمی ده ها کارگاه آموزشی در دانشگاهها و مراکز مختلف برگزار کرده است.

این اثر با بازخورد همین تلاش های تجربی و علمی است که در چند فصل و با موضوع های اصلی زیر تنطیم شده است: در آمدی بر مقاله نویسی؛ اصول و مبانی اولیه نگارش علمی؛ساختار مقاله علمی، ویژگی های یک مقاله قابل قبول؛اصالت متن و اصل امانت داری در نگارش؛تمرین نگارش و توسعه مهارت های نگارشی؛ معیارهای گزینش مجله برای انتشار مقاله؛فرآیند ارسال مقاله و داوری آثار علمی؛ مهارت های تدوین پایان نامه و گزارش طرح های پژوهشی. هر کدام از فصل ها به موضوعات فرعی دیگری تقسیم شده است که گستردگی و عمق مطالب آن در فهرست مطالب مشاهده می شود.

نسخه الکترونیکی کتاب در سایت ناشر حاوی پیوندها و اطلاعات مفید و تازه ای است که مراجعه ی به آن می تواند به بسیاری از سوال های شما درباره ی جنبه ی های مختلف نگارشی از جمله روش های استناد پاسخ دهد.

کتاب مبانی نگارش علمی دارای معایب و محاسنی است از جمله:

محاسن: در پایان هر فصل منابع هر فصل را معرفی کرده و نیز منابعی برای مطالعه بیشتر معرفی شده است، معادل انگلیسی و فرانسوی واژه ها آورده شده است. همه فصل های کتاب با یکدیگر مرتبط هستند، شیوه های استناد را کاملا رعایت کرده است، در پایان فصل ها پیوست های الکترونیکی ذکر شده است.

خلاصه ی فصل ها از نظر من مفید است، معرفی منابع الکترونیکی نیز می تواند برای محققان بسیار مثمر ثمر باشد، همچنین چاپ عکس مولف پشت جلد کتاب بسیار جالب است و آموزش شیوه های صحیح استناد از جمله های محاسن کتاب است. تمرین ها، نمونه ها و مثال ها، پرسش ها و خودآزمایی ها نشانگر آن است که نگاه کاربردی و آموزشی اصل و اساس بوده و برای درس های مرتبط با آیین نگارش علمی می توان از آن استفاده کرد.

معایب:

در سراسر کتاب غلط های املایی به چشم می خورد از جمله (ص ۸۲ س آخر: می تواند که صحیح آن بتواند) (ص ۸۳ شماره ۳ می کند غلط و کند صحیح است) (ص ۱۲۴ س ۳: نمی کند غلط و نمی کنند صحیح است) ( ص ۱۴۲ س اول: می داند غلط و صحیح می دانند)

در قسمت هایی از کتاب کلمات به خوبی چاپ نشده که البته عیب ناشر است( ص ۱۱۱ س دوم: تمام منابع استفاده شده باید با   مشخصات … که در قسمت چاپ نشده به درستی معلوم نیست که آیا کلمه ای بوده است و یا اینکه در قسمت چاپ نشده کلمه ای قرار نمی گیرد) ( ص ۱۱۴ س سوم: طرح به طور مشخصی چاپ نشده است) ( ص ۱۲۵ س دوم: محتوایی) ( ص ۱۲۷ س دوم:مشکل چاپی وجود دارد) ( ص ۱۳۰ س سوم:کافی)(ص ۱۴۶ س سوم: منبع استفاده شده که کلمه ی شده چاپ نشده است)

از جمله معایب دیگر:

در ص ۱۷۴ دسته بندی مجله ها بر اساس رتبه ی علمی صورت گرفته است ولی زیر مجموعه های آن با تیتری نوشته شده است که در نگاه اول تشخیص زیر مجموعه ی بودن آنها دشوار است.

تیتر های کتاب در سراسر کتاب با هم همخوانی ندارند، چه از لحاظ وضوح و روشنی و چه از لحاظ ریز و درشت بودن تیترها

در ص ۲۳۳ س سوم: علامت ؟ بی مورد است. رنگ کتاب که کاهی است که از عیوب ناشر محسوب می شود. طرح و رنگ روی جلد چندان جالب توجه نیست.