نقش علل اتفاقی در ارتکاب جرم

فهرست

فصل اول

مقدمه

۱- ضرورت و اهمیت مسئله

۲- سوالات تحقیق

۳- روش تحقیق

پیشینه تحقیق

فصل دوم

۱- تعریف جرم

۲- اصول جرم شناسی

۲-۱ علت

۲-۲ انگیزه

۲-۳ شرط

۲-۴ عامل

۳- طبقه بندی مجرمین

۳-۱ مجرمین سازمان یافته

۳-۲- مجرمین متعلق به گروه های مشخص

۳-۳ مجرمین اتفاقی

۳-۴- مجرمین احساساتی

۳-۵ جرائم یقه سفیدها

فصل سوم

۳- عوامل موثر در ارتکاب جرم

۳-۱-عوامل فردی و روان شناختی

۳- ۱- ۱- جرم و جنسیت

۳-۲- عوامل محیطی

الف – محیط خانوادگی (عوامل اجتماعی به    خاص)

ب- محیط متشنج خانواده

ج – از هم گسستگی خانوادگی

د- روابط عاطفی و تربیتی والدین

هـ – محیط  سکونت خانواده

۳-۳ عوامل اجتماعی به معنای عام

۳ -۳-۱- نظریه دوکیسم

۳-۳-۲- مرتون

۳-۳-۳-  دیدگاه روان کاوی و جرم

۳-۳-۴ – مکتب دفاع اجتماعی نوین

فصل چهارم

۴- حوادث و عوامل اتفاقی

۴-۱-۱- تعریف جرایم اتفاقی

۴-۲-۱- تاریخچه جرایم اتفاقی

۴-۲-۱- رابطه عوامل اتفاقی و جرم

۴-۲-۲-   تبیین های جامعه شناختی

۴-۲-۳- همرنگی  (تبیین ها ی روان شناختی و جامعه شناسی)

۴-۲-۴- محیط اجتماعی و عوامل اتفاقی وقوع جرم

جمع بندی و نتیجه گیری

فهرست منایع و مأخذ

مقدمه :

زندگی انسانها از ابتدا دو وجه داشته است. یک روی آن وفاق و هماهنگی افراد و روی دیگر آن جنگ و نزاع درگیری بین انسانها بوده است. یکی از پدیده هایی که همیشه مورد توجه انسان بوده مسئله جرم بوده است.

از جرم تعاریف و تفسیرهای متفاوتی شده است و متفکران زیادی اعم از جامعه شناسان – جرم شناسان – روان شناسان و سایر گروه های علمی و فکری از جنبه های مختلف به آن پرداخته اند. با توجه به اینکه جرم مثل سایر پدیده های اجتماعی یک مسئله چند بعدی و چند علیّتی است و با توجه به دگرگونی و پیشرفت جامعه در ابعاد گوناگون فکری، علمی، اجتماعی، سیاسی و اقتصادی روزبه روز بر پیچیدگی آن افزوده می شود لازم است تا این پدیده بصورت کاملاً سیستماتیک و علمی بررسی شود.

اگر چه زیست شناسان تاکید برجنبه فیزیولوژیک جرم تأکید داشته اند وروان شناسان بیشتر به ریشه های روانی آن پرداخته اند و از سوی دیگر جامعه شناسان نیز از زوایه جامعه شناختی به آن توجه داشته اند اما علت پدیده جرم در ریشه های آن با دشواری ها و نگرانی های زیادی  همراه است. این تحقیق در کنار سایر تحقیقات انجام شده سهمی دارد تا به قدرتوان خود گوشه هایی از مسئله جرم را کالبد شکافی نماید و به بحث در عوامل اتفاقی و نقش آن در وقوع جرم بپردازد.

اگر چه در این تحقیق سعی شده است تا حد امکان به ابعاد مختلف مسئله پرداخته شود ولی محققین و اندیشمندان با تلاش و کوشش خود نواقص وکاستی های موجود را مرتفع خواهند نمود.

این تحقیق از سه بخش تشکیل شده است. در بخش اول به مباحثی مثل تعریف جرم – دیدگاه های مختلف درباره جرم وتبیین های آنها پرداخته شده است.

بخش دوم به عوامل موثر در جرم – دیدگاها و نظریات مختلف درباره اهمیت عوامل موثر در جرم توجه شده است

بخش سوم به عوامل اتفاقی انواع علل و عوامل اتفاقی – و نقش آنها در وقوع جرم پرداخته شده است.

۱- ضرورت و اهیمت مسئله :

جرم یکی از مسائل مورد توجه علوم مختلف می باشد با توجه به عوامل موثر در وقوع جرم و نتایج مترتب برآن اهمیت مسئله دو چندان می شود. امروز حقوقدانان چه شاخه حقوق جزا و کیفری و چه جرم شناسان به ابعاد مختلف آن پرداخته اند. جامعه شناسان و روان شناسان نیز از زوایای دیگری به آن توجه کرده اند.

از طرف دیگر تعیین مدرک های لازم برای تعریف جرم و دلایل و انگیزه های آن کارساده ای نیست بیشتر ما در بعضی از مواقع از قواعد عموماً پذیرفته شده رفتار سرپیچی می کنیم بسیاری از افراد در یک زمانی مرتکب سرقت هایی جزئی شده از مانند برداشتن چیزی از یک فروشگاه بدون پرداختن پول آن یا برداشتن چیزهای کوچک مانند کاغذ یادادشت اداری از محل کار و استفاده از آن. دامنه مفهوم جرم بسیار گسترده است و اشکال گوناگونی ازفعالیت ها را در برمی گیرد برای همین امکان ارائه یک نظریه واحد درباره آن غیر ممکن است هر یک از ملاحظات نظری به درک بعضی از جنبه ها یا بعضی از انواع جرم ها کمک می کنند جرم است.

یکی از ابعادی که در تحقیقات مربوط به جرم شناسی کمتر به آن پرداخته شده است نقش عوامل اتفاقی در وقوع جرم است شاید توجه به عوامل اتفاقی در حقوق جزا نقش زیادی نداشته باشد اما به عنوان یکی از عوامل موثر در وقوع جرم. شاید توجه به عوامل اتفاقی در حقوق جزا نقش زیادی نداشته باشد اما به عنوان یکی از عوامل وثر در وقوع جرم می توان به آن توجه نمود. با توجه به مسئله چندبعدی بودن دلایل وقوع جرم جادراد تا به نقش هر یک از این عوامل و تأثیر آن در وقوع جرم نگریسته شود. این مسئله یکی از مسائل مورد توجه در حقوق، جامعه شناسی و مردم شناسی و همچنین روان شناسی اجتماعی می باشد که در جای خود می تواند به فهم بهتر جرم و ریشه یابی آن کمک نماید.

بسیاری از تحقیقات که درباره جرم صورت گرفته به این ابعاد توجهی نکرده اند بارباراروتن حدود بیست و یک تحقیق را در زمینه بزهکاری مورد مطالعه قرار داده است و عوامل دوازده گانه ای برای آن معرفی کرده است: ۱- وسعت خانواده شخص بزهکار ۲- وجود مجرمین دیگر در خانواده ۳- عضویت در باندها۴- به کاربستن دستورات مذهبی ۵- سابقه استخدام ۶- منزلت و موفقیت اجتماعی ۷- فقر ۸- اشتغال مادر در خارج از خانه ۹- گریز از مدرسه ۱۰- اختلالات خانوادگی ۱۱- سلامت ۱۲- میزان تحصیلات اما خود ورتن قادر نیست نشان دهد که خود در این عوامل محصول کدام روندها فرایندها و تغییرات و تعارضات اجتماعی هستند.

به هرحال کشف این عوامل یا عوامل موثر دیگر برای هر جامعه ای بسیار ضروری است اما از آن ضروری تر چگونگی شکل گیری خود این عوامل و نحوه تاثیر گذاری آن بررفتارهای مجرمانه پرخاشگرایانه و قانون شکنانه می باشد.

ویژگی مهمی که باید در شناخت جرم و جرم شناسی به آن توجه نمود رابطه جرم با انگیزه های فرد و     انگیزه ها بر حسب ضرورت، نیاز، فشار و عوامل محیطی پیرامون است که گاه ناخواسته و بدون نیّت شخص او  را به سمت جرم هدایت می کند. چیزی که اهمیت و ضرورت این تحقیق را ایجاب کرده است توجه به حوزه های اجتماعی و روان شناسی مورد توجه در وقوع جرم است و از این میان نقش عوامل اتفاقی در جرم که کمتر مورد توجه محققان بوده است اهمیت آن را دو چندان می نماید.

۳- سؤالات تحقیق :

هر تحقیق با یک مسئله و مشکل شروع می شود. انسان به واسطه حس حقیقت جویی خود همیشه دنبال کشف حقایق و واقعیات بوده است . اما از آنجا که هدفش فهم حقایق بوده است سعی  داشته تا با استفاده از امکانات و شرایط خود ابعاد شناخت خود را از حقایق افزایش دهد. علم و روش علمی در حقیقت راهی جهت درک بهتر حقایق است زیرا گاهی در شناخت حقیقت ابهامات و وهم خیال پردازی ظهور می کند که مانع شناخت می شود. ما نیر برای درک و تحلیل بهتر مسئله تحقیق آن را به سؤالات قابل بررسی تجزیه نموده ایم: